Que é a saúde?
Segundo a Organización Mundial da Saúde (OMS), a saúde é o estado de completo benestar físico, mental e social e a capacidade de funcionamento. Non só a ausencia de afeccións ou enfermidades.
Segundo isto, establécense dúas variantes do concepto saúde así como dos factores que o determinan.
Segundo isto, establécense dúas variantes do concepto saúde así como dos factores que o determinan.
Tipos de saúde:
-Saúde física: consiste no bo funcionamento fisiolóxico do organismo, é dicir, cando as funcións físicas se desenrolan de maneira normal.
-Saúde mental: defínese como un estado de benestar emocional e psicolóxico no cal o individuo é consciente e capaz de empregar as súas propias capacidades cognitivas e emocionais, funcionar en sociedade e resolver as demandas ordinarias da vida diaria.
-Saúde mental: defínese como un estado de benestar emocional e psicolóxico no cal o individuo é consciente e capaz de empregar as súas propias capacidades cognitivas e emocionais, funcionar en sociedade e resolver as demandas ordinarias da vida diaria.
Factores que determinan a saúde:
-Bioloxía humana: condicionada pola xenética e sometida ao avellentamento. Inclúe o sistema interno ou constitución e a herdanza xenética.
-Medio: tanto físico como xeográfico. Pode intervir negativamente a causa de tres tipos de contaminación:
.-Contaminación biolóxica: na que inflúen os virus, as bacterias e os microorganismos, causantes da aparición de enfermidades infecciosas como poden ser a meninxite ou a tuberculose.
.-Contaminación atmosférica: na que se inclúen o ruido, as radiacións e as vibracións. por iso, é máis saudable vivir no campo , lonxe do ruido das cidades ou da súa contaminación e radiacións das centrais por exemplo.
.-Contaminación química: na que se inclúe tanto a causada por fertilizantes como praguicidas ou metais pesados (un exemplo sería a inxesta de auga contaminada por este tipo de metais)
.-Contaminación psico-social e socio cultural, na que principalmente se inclúe o estrés.
-Sistemas de asistencia sanitaria: con posibilidade de acceso a medios de prevención, rehabilitación e curación.
-Estilo de vida: en todo estilo de vida saudable se inclúen aspectos como:
*Unha alimentación equilibrada, que siga a famosa pirámide alimentaria e que permita evitar enfermidades como obesidade ou relacionadas con carencias de certos tipos de nutrintes (como a anemia, por exemplo, que se trata da falta de ferro no sangue).
.-Contaminación biolóxica: na que inflúen os virus, as bacterias e os microorganismos, causantes da aparición de enfermidades infecciosas como poden ser a meninxite ou a tuberculose.
.-Contaminación atmosférica: na que se inclúen o ruido, as radiacións e as vibracións. por iso, é máis saudable vivir no campo , lonxe do ruido das cidades ou da súa contaminación e radiacións das centrais por exemplo.
.-Contaminación química: na que se inclúe tanto a causada por fertilizantes como praguicidas ou metais pesados (un exemplo sería a inxesta de auga contaminada por este tipo de metais)
.-Contaminación psico-social e socio cultural, na que principalmente se inclúe o estrés.
-Sistemas de asistencia sanitaria: con posibilidade de acceso a medios de prevención, rehabilitación e curación.
-Estilo de vida: en todo estilo de vida saudable se inclúen aspectos como:
*Unha alimentación equilibrada, que siga a famosa pirámide alimentaria e que permita evitar enfermidades como obesidade ou relacionadas con carencias de certos tipos de nutrintes (como a anemia, por exemplo, que se trata da falta de ferro no sangue).
*Unha boa saúde mental e sexual: no caso da saúde mental fai referencia a temas como a ausencia de estrés ou loucura e no caso da saúde sexual refírese sobretodo ao uso de métodos que preveñan as ETS ou Enfermidades de Transmisión Sexual ( co uso de preservativos por exemplo) pero tamén ao respecto e proteción dos dereitos sexuais de cada quen.
*Realización de actividade física adecuada e regulada con frecuencia e abstinencia do tabaquismo e consumo de bebidas alcohólicas ou outras drogas.
*Realización de actividade física adecuada e regulada con frecuencia e abstinencia do tabaquismo e consumo de bebidas alcohólicas ou outras drogas.
Factores de risco:
Considéranse os factores de risco como calquera circunstancia ou característica detectable nunha persoa ou grupo de persoas que está relacionada coa probabilidade de desenvolver unha certa enfermidade. Hai dous tipos:
.-Os modificables: están relacionados co estilo de vida das persoas e dependen do seu comportamento e, polo tanto, inclúen por exemplo, tanto hábitos alimentarios como o tabaquismo ou inxesta de alcohol e outras substancias.
.-Os que non se poden modificar: son aqueles que non dependen do comportamento das persoas. Inclúese a idade, o sexo ou a herdanza xenética.
Saúde pública:
É a disciplina encargada da proteción da saúde a nivel poblacional. O seu obxectivo é mellorar a saúde da poboación, así coma o control e a erradicación das enfermidades.
Funcións da saúde pública:
Son o conxunto de accións que se deben realizar con fins concretos, para mellorar a saúde das poboacións. Entre elas están:
1.-Seguimento, avaliación e análise da situación da saúde.
2.-Vixianza da saúde pública, investigación e control dos riscos e danos na saúde pública.
3.-Promoción da saúde.
4.-Participación dos cidadáns na saúde.
5.-A formulación das políticas e a capacidade institucional de reglamentación e cumprimento na saúde pública.
6.-O fortalecemento da capacidade institucional de planificación e o manexo na saúde pública.
7.-A capacitación e o desenrolo dos recursos humanos.
8.-A seguridade da calidade nos servizos de saúde.
9.-A investigación na saúde pública.
10.-A redución da repercusión das emerxencias e os desastres na saúde pública.
Proteción e prevención sanitaria:
A proteción sanitaria inclúe actividades da saúde pública dirixidas ao control sanitario do medio ambiente no seu sentido máis amplo, co control da contaminación do solo, auga, aire, alimentos e recursos. Ademais inclúese a seguridade social, que detecta factores de risco para a poboación e elabora programas de saúde para a sociedade.
Dentro da prevención sanitaria atopámonos coa medicina preventiva, unha rama da medicina que se ocupa de impedir no individuo, na familia ou grupo de poboación a aparición, o desenvolvemento e o mantemento da enfermidade, baseándose nos coñecementos da ciencia médica. Os niveis de prevención son:
.-A prevención primaria: é a asistencia dirixida aq minimizar os factores de risco e a posterior aparición das enfermidades; comprende as vacinacións e determinadas formas de promoción da saúde.
.-A prevención secundaria: pretende evitar as manifestacións clínicas dunha enfermidade mediante o diagnóstico precoz, moitas veces na fase na que aínda non hai síntomas para actuar nela.
.-A prevención terciaria: é a asistencia dirixida a mellorar o curso evolutivo dunha enfermidade e a evitar as súas complicacións e a deteriorización que causa.
Dentro da medicina preventiva, distínguense tres tipos de medidas:
.-Medidas universais: dirixidas a toda a poboación como, por exemplo: consellos de dieta equilibrada, hixiene dental etc.
.-Medidas selectivas: dirixidas tan só a determinados grupos da poboación polo seu alto risco específico a causa da suúa idade, sexo, traballo etc. Un exemplo é o caso da vacinación contra a hepatite, dirixida ó persoal sanitario ou tamén a da gripe dirixida a persoas maiores de 65 anos.
.-Medidas individuais: dirixidas ás persoas en concreto.
Promoción sanitaria:
Son actividades que tentan fomentar a saúde dos individuos e colectividades, promovendo a adopción de estilos de vida saudables, mediante intervencións de educación sanitaria a través de medios de comunicación de masas, nas escolas e en atención primaria. A educación sanitaria debe de ser complementada cos cambios precisos no medio ambiente e nas condicións sociais e económicas que permitan ós cidadáns o exercicio efectivo dos estilos de vida saudables e a participación na toma de decisións que afecten á saúde.
Existen actividades organizadas pola comunidade que inflúen na saúde, como son:
1.-A educación sanitaria: a enseñanza xeral básica debe de ser gratuita para toda a poboación (defensa da educación pública).
2.-Política microeconómica e macroeconómica: Produción agrícola e gandeira (de alimentos), de bens e servizos, de empleo e de salarios.
3.-Política de vivienda urbana-rural e obras públicas.
4.-Xustiza social: de impostos, de Segridade Social e de servizos de benestar e recreativos ou de ocio.
Restauración sanitaria:
Inclúe todas as actividades realizadas para recuperar a saúde no caso da súa perda, que son responsabilidade dos servizos de asistenciaque despregan as súas actividades en dous niveis:
.-Atención primaria: trátase da asistencia sanitaria esencial baseada en métodos e tecnoloxíaas prácticos, cientificamente fundados e socialmente aceptables, posta ao alcance de todos os individuos e familias da comunidade mediante a sua plena participación e a un coste que a comunidade e o país poidan soportar, en todas e cada unha das etapas do seu desenrolo cun espírito de autorresponsabilidade e autodeterminación.
.-Atención hospitalaria: comprende todos os servizos prestados polos hospitales públicos e privados aos pacientes. Estes inclúen aloxamento e comida, gastos dos accesorios, servizos de médicos residentes, farmacia hospitalaria e atención médica a domicilio.
Considéranse os factores de risco como calquera circunstancia ou característica detectable nunha persoa ou grupo de persoas que está relacionada coa probabilidade de desenvolver unha certa enfermidade. Hai dous tipos:
.-Os modificables: están relacionados co estilo de vida das persoas e dependen do seu comportamento e, polo tanto, inclúen por exemplo, tanto hábitos alimentarios como o tabaquismo ou inxesta de alcohol e outras substancias.
.-Os que non se poden modificar: son aqueles que non dependen do comportamento das persoas. Inclúese a idade, o sexo ou a herdanza xenética.
Saúde pública:
É a disciplina encargada da proteción da saúde a nivel poblacional. O seu obxectivo é mellorar a saúde da poboación, así coma o control e a erradicación das enfermidades.
Funcións da saúde pública:
Son o conxunto de accións que se deben realizar con fins concretos, para mellorar a saúde das poboacións. Entre elas están:
1.-Seguimento, avaliación e análise da situación da saúde.
2.-Vixianza da saúde pública, investigación e control dos riscos e danos na saúde pública.
3.-Promoción da saúde.
4.-Participación dos cidadáns na saúde.
5.-A formulación das políticas e a capacidade institucional de reglamentación e cumprimento na saúde pública.
6.-O fortalecemento da capacidade institucional de planificación e o manexo na saúde pública.
7.-A capacitación e o desenrolo dos recursos humanos.
8.-A seguridade da calidade nos servizos de saúde.
9.-A investigación na saúde pública.
10.-A redución da repercusión das emerxencias e os desastres na saúde pública.
Proteción e prevención sanitaria:
A proteción sanitaria inclúe actividades da saúde pública dirixidas ao control sanitario do medio ambiente no seu sentido máis amplo, co control da contaminación do solo, auga, aire, alimentos e recursos. Ademais inclúese a seguridade social, que detecta factores de risco para a poboación e elabora programas de saúde para a sociedade.
Dentro da prevención sanitaria atopámonos coa medicina preventiva, unha rama da medicina que se ocupa de impedir no individuo, na familia ou grupo de poboación a aparición, o desenvolvemento e o mantemento da enfermidade, baseándose nos coñecementos da ciencia médica. Os niveis de prevención son:
.-A prevención primaria: é a asistencia dirixida aq minimizar os factores de risco e a posterior aparición das enfermidades; comprende as vacinacións e determinadas formas de promoción da saúde.
.-A prevención secundaria: pretende evitar as manifestacións clínicas dunha enfermidade mediante o diagnóstico precoz, moitas veces na fase na que aínda non hai síntomas para actuar nela.
.-A prevención terciaria: é a asistencia dirixida a mellorar o curso evolutivo dunha enfermidade e a evitar as súas complicacións e a deteriorización que causa.
Dentro da medicina preventiva, distínguense tres tipos de medidas:
.-Medidas universais: dirixidas a toda a poboación como, por exemplo: consellos de dieta equilibrada, hixiene dental etc.
.-Medidas selectivas: dirixidas tan só a determinados grupos da poboación polo seu alto risco específico a causa da suúa idade, sexo, traballo etc. Un exemplo é o caso da vacinación contra a hepatite, dirixida ó persoal sanitario ou tamén a da gripe dirixida a persoas maiores de 65 anos.
.-Medidas individuais: dirixidas ás persoas en concreto.
Promoción sanitaria:
Son actividades que tentan fomentar a saúde dos individuos e colectividades, promovendo a adopción de estilos de vida saudables, mediante intervencións de educación sanitaria a través de medios de comunicación de masas, nas escolas e en atención primaria. A educación sanitaria debe de ser complementada cos cambios precisos no medio ambiente e nas condicións sociais e económicas que permitan ós cidadáns o exercicio efectivo dos estilos de vida saudables e a participación na toma de decisións que afecten á saúde.
Existen actividades organizadas pola comunidade que inflúen na saúde, como son:
1.-A educación sanitaria: a enseñanza xeral básica debe de ser gratuita para toda a poboación (defensa da educación pública).
2.-Política microeconómica e macroeconómica: Produción agrícola e gandeira (de alimentos), de bens e servizos, de empleo e de salarios.
3.-Política de vivienda urbana-rural e obras públicas.
4.-Xustiza social: de impostos, de Segridade Social e de servizos de benestar e recreativos ou de ocio.
Restauración sanitaria:
Inclúe todas as actividades realizadas para recuperar a saúde no caso da súa perda, que son responsabilidade dos servizos de asistenciaque despregan as súas actividades en dous niveis:
.-Atención primaria: trátase da asistencia sanitaria esencial baseada en métodos e tecnoloxíaas prácticos, cientificamente fundados e socialmente aceptables, posta ao alcance de todos os individuos e familias da comunidade mediante a sua plena participación e a un coste que a comunidade e o país poidan soportar, en todas e cada unha das etapas do seu desenrolo cun espírito de autorresponsabilidade e autodeterminación.
.-Atención hospitalaria: comprende todos os servizos prestados polos hospitales públicos e privados aos pacientes. Estes inclúen aloxamento e comida, gastos dos accesorios, servizos de médicos residentes, farmacia hospitalaria e atención médica a domicilio.